|
|
|
หมวดหมู่สินค้า สมัครสมาชิก
เว็บลิงค์
|
|
 |
| การเล่นและการลงมือทำพัฒนาทักษะสมองEFของเด็กได้อย่างไร |  |
การเล่นและการลงมือทำพัฒนาทักษะสมองEFของเด็กได้อย่างไร
มีหลายครอบครัวซักถามครูปุ๊กเข้ามาว่าการที่ลูกได้เล่นของเล่นหรือบอร์ดเกมเกี่ยวข้องกับการพัฒนาทักษะสมอง EF อย่างไร? วันนี้ ครูปุ๊กจะมาอธิบายให้เข้าใจกันแบบง่ายๆนะคะ
#EFคืออะไร
EF หรือ Executive Functions เป็นหน้าที่ของสมองส่วนหน้า (อยู่หลังกระโหลกศีรษะประมาณ 1 นิ้ว) สมองส่วนนี้ทำหน้าที่ต่อมนุษย์คนหนึ่งให้รู้จักควบคุมตัวเองให้จดจ่อกับสิ่งที่ทำอยู่ ควบคุมอารมณ์ให้เป็นไปอย่างพอดิบพอดี มีไหวพริบในการแก้ปัญหา ยับยั้งชั่งใจก่อนลงมือทำ มีความจำเพื่อนำไปใช้งานได้ต่อไป ทำให้เราจัดลำดับและวางแผนเป็น อะไรที่เคยผิดแล้วจะระวังตัวไม่ให้ผิดซ้ำ และมีความพากเพียรไปสู่เป้าหมายที่ได้ตั้งไว้ เป็นต้น
#EFสำคัญกับเด็กคนหนึ่งอย่างไร
EF คือศูนย์รวมของลักษณะคนที่ประสบความสำเร็จ และ EF ไม่ใช่สิ่งที่เป็นไปได้ด้วยดีตามธรรมชาติ EF ที่มีคุณภาพในเด็กคนหนึ่งเกิดขึ้นจากตัวตนของเด็กเองและการเลี้ยงดูในครอบครัวค่ะ
เด็กที่ได้รับการฝึกฝนทักษะ EF อย่างสม่ำเสมอด้วยวิธีที่ถูกทางจะมีโอกาสประสบความสำเร็จในชีวิตสูง เพราะ เค้าจะควบคุมตัวเองได้ ยับยั้งตัวเองไม่ให้ทำในสิ่งที่ไม่ถูกต้อง มีความเพียรพยายาม มีความสามารถในการคิดวิเคราะห์ วางแผน และแก้ปัญหา ทำให้จัดการกับชีวิตได้อย่างราบรื่น และมีความภาคภูมิใจในตนเอง
#ของเล่นและบอร์ดเกมใช้พัฒนาทักษะสมองEFของเด็กได้อย่างไร
1. พัฒนาทักษะความจำเพื่อนำไปใช้งานได้ดี (Working Memory)
เด็กที่มีระดับสติปัญญาดีมักมีทักษะการจำที่ดี
working Memory หรือทักษะความจำเพื่อนำไปใช้งานนี้ หมายถึง ความสามารถในการดึงข้อมูลที่เป็นประสบการณ์ออกมาใช้ประโยชน์ได้เมื่อเจอสถานการณ์ที่เชื่อมโยงกับข้อมูลนั้นๆ
บอร์ดเกมหลายรูปแบบฝึก Working Memory ได้ดี อย่างน้อยเด็กต้องจำกติกาหลักๆให้ได้ บางเกมออกแบบมาเพื่อพัฒนาทักษะความจำโดยเฉพาะ บอร์ดเกมจึงเป็นเครื่องมือที่พัฒนาทักษะการนำไปใช้งานได้ดี
2. พัฒนาทักษะการคิดไตร่ตรอง ยับยั้งชั่งใจ (Inhibitory Control) ได้ดี
ความยับยั้งชั่งใจ คิดไตร่ตรองก่อนลงมือทำเป็นคุณลักษณะที่จำเป็นมากสำหรับคนที่จะประสบความสำเร็จในชีวิตต่อไป ไม่ด่วนได้ ด่วนทำ ด่วนสรุปโดยไม่คำนึงถึงความปลอดภัย ความเสี่ยงของตนเอง
การเล่นบอร์ดเกมได้ดีต้องอาศัยการคิดไตร่ตรอง และยับยั้งชั่งใจอยู่มากเพื่อบรรลุเป้าหมายของเกม
เด็กที่ขาดความยับยั้งชั่งใจมักเดือดร้อนจากการกระทำของตนเอง และทำให้ผู้อื่นเดือดร้อน
3. พัฒนาทักษะการยืดหยุ่นทางความคิด (Shift Cognitive Flexibility)
ฝึกให้เด็กได้คิดนอกกรอบ มีไหวพริบ มีกระบวนการให้ได้มาซึ่งผลลัพธ์ที่หลากหลาย
ความยืดหยุ่นทางความคิด มีไหวพริบ คิดนอกกรอบช่วยให้เด็กมีทักษะการแก้ปัญหาที่ดีนำพาตัวเองได้รอดจากสถานการณ์ที่ไม่คาดคิดต่างๆ
4. พัฒนาทักษะความใส่ใจจดจ่อ (Focus / Attention) ได้ดี
ความจดจ่อ คือ ความสามารถในการควบคุมตัวเองให้ไม่วอกแวก แม้จะมีสิ่งมารบกวนทำให้เด็กทำงานได้สำเร็จอย่างเป็นรูปธรรม บอร์ดเกมมีส่วนช่วยเป็นอย่างมากที่จะพัฒนาให้เด็กเกิดความใส่ใจจดจ่อที่ดีได้
5. พัฒนาทักษะการควบคุมอารมณ์ (Emotional Control) ได้ดี
กล่าวคือ เมื่อเล่นด้วยกันเป็นกลุ่มแล้วย่อมมีผู้ชนะและไม่ชนะ เด็กบางคนควบคุมอารมณ์ตัวเองไม่ได้เมื่อตนเองไม่ชนะ หลายคนโกรธผู้เล่นคนอื่น ยิ่งกว่านั้นคือพังถล่มบอร์ดเกม
ความสามารถในการควบคุมอารมณ์ และแสดงออกอย่างเหมาะสมจะเชื่อมโยงไปจนเป็นผู้ใหญ่ การฝึกให้เล่นบอร์ดเกมและพบเจอกับอารมณ์ที่หลากหลายทั้งผิดหวัง สมหวัง ทำให้เด็กเรียนรู้และจัดการกับอารมณ์ของตนเองได้ดี
6. พัฒนาทักษะการประเมินตัวเอง (Self-Monitoring) ได้ดี
การประเมินตัวเอง หมายถึง การรู้ว่าตนเองมีจุดผิดพลาดหรือข้อบกพร่องใดบ้างจึงทำให้ไม่บรรลุเป้าหมายของสิ่งที่ทำอยู่ เมื่อเด็กได้เล่นเกมอย่างจดจ่อจะทำให้ประเมินตัวเองได้ว่า "เราจะไม่ผิดซ้ำๆในเรื่องเดิมๆอีก" เพื่อพัฒนาตนเองไปสู่เป้าหมายของเกมได้ และเด็กที่มีทักษะชีวิตที่ดีจะนำทักษะการประเมินตนเองนี้มาใช้กับชีวิตประจำวัน การเรียน และการทำงานต่อไปได้ดี
7. พัฒนาทักษะการริเริ่มและลงมือทำ (Initiating) ได้ดี
การริเริ่มและลงมือทำครอบคลุมถึงความกล้าที่ทำตามที่ตนเองได้วางแผนไว้ เด็กบางคนขาดความมั่นใจ ไม่กล้าตัดสินใจ แต่ในสถานการณ์ของบอร์ดเกมจะต้องตัดสินใจ เพราะ มักมีเงื่อนไขเรื่องเวลาเข้ามากำหนดรวมถึงฝึกทักษะทางสังคมได้ดี เพราะ ต้องรู้จักเกรงใจผู้อื่นที่รอเราอยู่
8. พัฒนาทักษะการวางแผน และจัดระบบต่างๆ (Planning & Organizing) ได้ดี
คุณลักษณะนี้ของเด็กสำคัญมาก ไม่มีใครประสบความสำเร็จโดยไม่มีการวางแผน เมื่อเด็กได้เล่นบอร์ดเกม เด็กจะได้รับการฝึกให้วางแผน รู้ว่าควรทำอะไรก่อน อะไรหลัง อะไรสำคัญที่สุดซึ่งสามารถพัฒนาไปสู่การเรียน การงาน และชีวิตประจำวันต่อไปได้
9. พัฒนาทักษะการมุ่งเป้าหมาย (Goal-Directed Persistence) ได้ดี
การมุ่งเป้าหมาย หมายถึง ความพากเพียรพยายาม วิริยะ อุตสาหะฟันฝ่าอุปสรรคต่างๆเพื่อไปสู่เป้าหมายได้
ในการเล่นบอร์ดเกมใหม่ๆครั้งแรกๆเด็กอาจจะมีกลยุทธ์ในการคิดที่ไม่ดีนัก แต่เมื่อมีการนำกลับมาเล่นซ้ำ เด็กจะเรียนรู้กลยุทธ์ที่จะเล่นได้ดีมากขึ้น เรื่องนี้ช่วยยืนยันกับเด็กว่าเมื่อพยายาม ทำซ้ำอย่างไม่ท้อถอยแล้วเราจะทำได้ดีขึ้นๆเป็นลำดับและไปสู่จุดหมายที่ตั้งใจไว้ได้
ของเล่นและบอร์ดเกมจึงมีค่ามากกว่าการเป็นของเล่นประจำบ้านแต่ยังฝึกทักษะ EF ให้แก่เด็กทุกคนได้ นอกจากนั้น ยังพัฒนาความสัมพันธ์ที่ดีในครอบครัวได้อย่างยิ่งยวด เพราะ ทุกเกมต้องอาศัยการพูดคุย ปฏิสัมพันธ์ด้วยกันทั้งหมดโดยไม่มีเทคโนโลยีหรือสื่อดิจิตอลใดๆเข้ามาแทรกแซงซึ่งเป็นการใช้เวลาคุณภาพในครอบครัวอย่างแท้จริง
BY###ครูปุ๊ก
| |
|
